نخ و نقشه فرش و تابلو فرش
لوگو شرکت آرمان
آدرس نخ و نقشه آرمان

اصطلاحات موجود در فرش

در این صفحه برخی اصطلاحات موجود در نقشه فرش و بافت تابلوفرش توضیح داده شده است.

فرش:

کلمه ای است عربی و به هر آنچه که گستردنی یا پهن کردنی باشد گفته می شود معادل فارسی آن قالی، قالیچه و ... می باشد.

مقاط:

در هر نوع فرش یا تابلوفرش، اصطلاحی به نام مقاط وجود دارد که به معنی 12000 گره میباشد. یعنی هر فرش که دارای 5 مقاط باشد به معنی آن است که تعداد گره آن فرش 12000 ضرب در 5 عدد گره میباشد.

هرچه تعداد مقاط در یک فرش بیشتر باشد یعنی تعداد گره های آن فرش بیشتر میباشد و در نتیجه زحمتی که بافنده برای بافت آن فرش کشیده بیشتر بوده و در نتیجه قیمت فرش نیز بالاتر است.

برای محاسبه مقاط یک فرش باید (تعداد رج) را در (تعداد گره در هر رج) ضرب کرده و حاصل را بر 12000 تقسیم کنید. برای مثال اگر یک فرش دارای 800 رج باشد و در هر رج 600 گره وجود داشته باشد، مقاط آن فرش به این صورت حساب میشود که 800 را در 600 ضرب میکنید و حاصل را بر 12000 تقسیم میکنید. 12000 / 600 * 800 که میشود 12000 / 480000 و حاصل این تقسیم میشود 40. یعنی این فرش دارای مقاط 40 میباشد.

رجشمار :

به تعداد رجهای بافته شده (یا گره های زده شده) در یک گره ذرعی رجشمار می گویند. اندازه گره ذرعی بستگی به سبک بافت فرش (آذری یا فارسی) دارد. در یک تعریف دیگر، تعداد گره های بافته شده در هر 7 سانتیمتر را رجشمار مینامند.

رجشمارهای معمول در بازار ایران 40 ، 46 ، 50 ، 60 ، 70 و 80 میباشند. برای مثال فرشی که با رجشمار 46 بافته شده، در هر 7 سانتیمتر از فرش، 46 گره زده شده است.

دار :

به دستگاه قالیبافی برای چله کشی و بافت که از چوب یا فلز تهیه شده باشد اصطلاحاً دار گفته می شود که اجزا آن عبارتند از: سردار زیردار و راست روها. دارها بسته به نحوه قرار گرفتن بر روی زمین به انوع عمودی و افقی و غیره تقسیم می شوند.

خامه :

اصطلاحاً در هنر فرشبافی به نخ پشمی مورد استفاده برای پرزهای فرش است که به صورت دو لا تهیه می شود خامه گفته می شود.

متریک :

واحد اندازه گیری ضخامت خامه پشمی مورد مصرف در قالیبافی است. به عدد طولی خامه پشمی یک لا بر حسب متر که وزن آن یک گرم باشد می گویند لذا هر چه عدد متریک بیشتر بشود خامه پشمی یک لا ظریف تر می گردد. متداولترین اعداد متریک در خامه ها 3 الی 10 می باشند.

تار (چله):

نخهایی هستند نازک، چند لا شده و پر پیچ و تاب که معمولاً از جنس پنبه بوده و برای بافت فرش بایستی بر روی دار بطور عمودی نصب گردند و وظیف آن نگهداری گره های فرش می باشند. جنس چله ها برای فرشهای ریزبافت به منظور برخورداری از استحکام لازم، ابریشمی انتخاب می شوند و در فرشهای بافت مناطق عشایری و روستایی جنس چله ها را به جهت مقاومت بیشتر در برابر سرما و رطوبت و همچنین ایجاد نرمی و انعطاف لازم در فرش که برای کوچ کردن امری ضروری است از پشم انتخاب می نمایند.

پود:

پودها نیز معمولاً از جنس پنبه می باشند و به صورت افقی در بافت فرش استفاده می شوند و وظیفه آن نگهداری چله ها در کنار یکدیگر می باشد پودها را معمولاً به جهت رویت بهتر (در لابلای چله ها) و رفع جمع شدگی رنگ می کنند که این رنگرزی نیز به دلیل مقرون به صرف بودن و آسانتر بودن با نیل صورت می پذیرد. پودها بسته به محل عبور آنها از بالا یا زیر ضربدری و یا ضخامت آنها به انواع مختلفی تقسیم می شوند.

ذرع:

واحد اندازه گیری طول فرش از قدیم می باشد که در مناطق ترکی باف معادل 112 سانتیمتر و مناطق فارسی باف معادل 104 سانتیمتر و در مناطق کرمانی باف 108 سانتیمتر است.

ترنج:

به بخش مرکزی فرش که معمولاً مدور یا بیضی شکل است ترنج گفته می شود.

سرترنج:.

معمولاً در ابتدا و انتهای طرح ترنج، قالبی به همراه اجزا طرح کشیده می شود که اصطلاحاً به آنها سرترنج می گویند

  • لوگو قیمت منصفانه
  • لوگو ضمانت اصل بودن کالا
  • لوگو بسته بندی مرتب
کلیه طرح های نخ و نقشه کامپیوتری آرمان دارای ضمانت نامه کتبی کیفیت محصول می باشند